Jij bent geen koe . Toch eet je elke dag gras . Dat lijkt vreemd . Maar het is echt waar !
Graan is een soort gras . Het gaat bloeien en krijgt zaadjes . Die zaadjes zijn de graankorrels . Van de korrels wordt meel gemalen . Van meel maakt de bakker dus brood . Zo eet jij dus eigenlijk elke dag gras . In ons land groeien verschillende soorten granen . De bekendste zijn tarwe , haver , gerst en rogge .
Een graanplant heeft lange , holle stengels . Deze halmen zijn heel sterk en taai . Ze buigen in de wind en breken niet . Ze lijken wel van elastiek . Op sommige plaatsen zijn ze dikker . Die dikkere plekken noemen we knopen . Hier is de stengel niet hol . De lange smalle bladeren groeien vanuit die knopen . Bovenaan de halm groeit een aar . Die aar bestaat uit kleine aartjes . Hierin zitten de vruchtjes . Dat zijn de graankorrels . Iedere graankorrel is één zaadje . In de korrel zit de kiem . Dat is al het nieuwe plantje . Er zit ook wit meel in , het kiemwit . Dit is extra voedsel voor het nieuwe plantje . Wij maken er meel van . Om de korrel heen zit een velletje : het kafje . Sommige granen hebben kafnaalden . Er zitten kleine haakjes aan .
Ze beschermen de plant tegen planteneters . Gerst heeft lange kafnaalden . Bij rogge zijn ze wat korter . Tarwe heeft helemaal geen kaf naalden . Haver ziet er heel anders uit . Haver heeft geen aar maar een pluim . Heel lang geleden verbouwden mensen al graan . Ze hadden ontdekt dat je graankorrels kon eten . Je moet ze eerst tussen de stenen malen . Van het meel kon je brood en koeken bakken . Het rijpe graan sneden ze af met een sikkelmes . Ze lieten de granen in bosjes drogen op het land . Daarna werden de korrels eruit gehaald . Dat noemen we dorsen . Het gebeurde in de schuur op een dorsvloer . Met een dorsvlegel sloegen ze op granen . Een dorsvlegel is een soort knuppel met een scharnier . Daarna werd het stro weggehaald . De graan korrels bleven achter . Ze werden bijelkaar geveegd . Daarna werden de strodeeltjes eruit gezeefd .
Tegenwoordig gaat het allemaal veel sneller . Nu worden de granen geoogst met een combine . Dat is een grote machine , die een aantal dingen achter elkaar kan doen . Hij maait de stengels af . En haalt de korrels uit de aren . De korrels vallen in zakken . Van het stro maakt hij mooie pakjes . Of het wordt in grote rollen verzameld . De graankorrels gaan daarna naar een meelfabriek .
Maïs , gierst en rijst zijn ook granen . Die groeien meestal in warme landen . Rijst wordt verbouwd in ondiep water . Heel veel mensen eten rijst . In Afrika maakt men brood van gierst . Maïs is er in verschillende soorten . In ons land wordt alleen snijmaïs verbouwd . Hier wordt de maïs niet rijp . De zon schijnt niet genoeg . De onrijpe maïs wordt als veevoer gebruikt . De hele plant wordt in stukjes gehakt . De stukjes worden op een hoop geschoven . De boeren doen er vervolgens plastic overheen . Ze noemen dat het inkuilen van de maïs . De maïs kan op die manier lang bewaard worden .